Czym są procesy specjalne?

Procesy specjalne są istotnym elementem procesu produkcyjnego. Mają one na celu ocenę jego zgodności w wymaganiami. Weryfikacja ta może zostać przeprowadzona tylko poprzez wykonanie specjalistycznych badań. Takiej analizy nie umożliwia w żadnym stopniu kontrola wizualna.

Nadzór nad takimi procesami podlega szczególnym obwarowaniom ze względu na ograniczone możliwości ich weryfikacji. Ważne jest ciągłe monitorowanie oraz nadzorowanie parametrów procesu, aby w ten sposób zapewnić jak największą powtarzalność badań i ich wyników.

Nie bez znaczenia pozostaje fakt doboru odpowiednio wykwalifikowanych pracowników świadomych powierzonych im zadań, którzy wiedzę oraz kompetencje uzyskali poprzez naukę, szkolenia i odpowiednią praktykę. Coraz powszechniejszym staje się wymóg udokumentowania poziomu kompetencji polegający na przeprowadzeniu egzaminu kwalifikacyjnego.

Fotografia

Przykłady procesów specjalnych

  • obróbka cieplno-chemiczna,
  • spawanie,
  • malowanie,
  • lutowanie,
  • odlewnictwo,
  • przetwórstwo tworzyw sztucznych,
  • nakładanie powłok,
  • produkcja kompozytów,
  • laboratoryjne metody badań materiałów,
  • niekonwencjonalna obróbka ubytkowa oraz powierzchniowa,
  • badania nieniszczące (NDT).

Fotografia

Ze względu na powszechne zastosowanie warto przyjrzeć się procesowi, jakim jest spawanie. W wielu fabrykach to podstawowy element procesu produkcji różnych wyrobów, od tych najprostszych do bardziej skomplikowanych. Są wśród nich zbiorniki ciśnieniowe, wyposażenie domowe i rolnicze, dźwignice, mosty, pojazdy transportowe i inne sprzęty. Z powodu specyfikacji wymagań oraz ograniczonej możliwości weryfikacji jakości procesów spawanie jest traktowane jako proces specjalny. Jakość nie może być sprawdzona w wyrobie, lecz powinna być razem z nim współtworzona.

Charakterystyczne, co jednocześnie łączy powyższe technologie, jest ich niecałościowa przewidywalność. Dodatkowo, aby wyniki tych procesów zostały w pełni skontrolowane, na produktach dokonywane są badania niszczące. Ciągły rozwój techniki, w tym badania radiograficzne, tomografia komputerowa dodatkowo umożliwiają zachowanie jakości oraz zgodności procesów specjalnych z wymaganiami. Należy podkreślić, iż to pracownicy zaangażowani w strategię ciągłego doskonalenia procesów specjalnych stanowią fundament zarządzania ww. obszarami.